Psoas: ‘spier van je ziel’

Diep in je lichaam ligt de psoas. Dit is de spiergroep die de verbinding vormt tussen je boven- en onderlichaam. De psoas spier loopt van de binnenkant van je bovenbenen, door je bekken langs je onderrug. Daar hecht de spier zich aan het diafragma. Samen met de kaakspieren is het één van de sterkte spieren in ons lichaam. De psoas is gekoppeld aan de autonome reactie van je lichaam op stress en wordt ook wel de ‘spier van de ziel’ genoemd. Holistisch therapeut Suze Retera vertelt je hieronder alles over de verbinding tussen je emoties en de psoas spier. Ze legt uit hoe klachten aan de psoas ontstaan én hoe je ze kunt verlichten.

Psoas: 5 tips om de spier van je ziel te ontladen

Psoas spier

Vooral in yogalessen en soms ook bij lichaamswerk wordt de psoas ook wel ‘de spier van de ziel’ genoemd. Omdat de mate van spanning in de psoas en klachten in het gebied van het bekken en de onderrug veel kunnen zeggen over hoe het met iemand gaat, is wellicht de link gemaakt naar de ziel. Het gehele lichaam laat eigenlijk zien wat er in onze ziel omgaat. Het vertelt, vaak eerlijker dan ons gedrag of wat we bewust met anderen delen, een verhaal over onze levenservaringen tot nu toe, en hoe we in het leven staan. Sommige delen van ons lichaam, zoals de psoas spier, communiceren dat echter duidelijker dan andere delen. Het is misschien accurater om de psoas de spier van het gevoel te noemen, aangezien hij reageert op onze emotionele en daarmee onze neurologische staat.

Wat heeft deze spier met emoties te maken?

Naast dat we onze spieren bewust kunnen aan- en ontspannen, reageren onze spieren ook op signalen van het autonome zenuwstelsel. De naam van dit zenuwstelsel zegt het al: het stuurt zichzelf aan; wij hebben hier met ons bewustzijn maar een beperkte invloed op. Het autonome zenuwstelsel reageert met name op prikkels die ons vertellen of we veilig zijn of in gevaar verkeren en is dan ook sterk gerelateerd aan onze emoties. Wat we rationeel als gevaarlijk beschouwen of feitelijk gevaarlijk is, hoeft niet overeen te komen met wat ons een gevoel van onveiligheid geeft. Ons gevoel is zeer subjectief geleurd door onze eerdere ervaringen.

Reageren op gevaar

Op het moment dat je zenuwstelsel registreert dat je niet meer helemaal veilig bent, zet het vliegensvlug een aantal processen in werking in het lichaam die ervoor zorgen dat je snel actie kunt ondernemen. Je hartslag en bloeddruk gaan omhoog, spierspanning stijgt en je pupillen worden groter. Een van de meest primitieve vluchtreacties is om je op te rollen in de foetushouding of in ieder geval je knieën naar je borst te trekken. Deze reactie is gericht op het beschermen van je vitale organen. Je maakt je klein en beschermt daarmee je kwetsbare buik en borst. Het is je psoas spier die deze krachtige reflexreactie razendsnel uitvoert. Zo snel, dat we ons er soms achteraf een beetje voor schamen als de reactie overdreven bleek te zijn en er helemaal geen gevaar was. Een andere reactie waarbij de psoas een belangrijke rol speelt is wegrennen.

Chronische stress

Hoewel we allemaal soms ergens flink van schrikken of misschien zelfs wel eens echt zijn aangevallen, is dat niet het soort stress waar de meeste mensen dagelijks mee te maken krijgen. Het is de stress die we ervaren door werkdruk, relatieproblemen, maar ook onverwerkt trauma en negatieve emoties, die veelal psoas klachten veroorzaakt. Deze chronische, laaggradige stress activeert ook het autonome zenuwstelsel en zorgt voor een chronische staat van paraatheid in het lichaam. De psoas is dan dus continue alert, zodat je ieder moment kunt wegrennen of je klein kunt maken. Dit zorgt voor een opbouwende spanning in de spier. Deze spanning komt vaak niet tot ontlading omdat de uiteindelijke actie waarvoor de spier alert is nooit plaatsvindt. Dit gebrek aan ontlading versterkt de vicieuze cirkel van chronische stress en lichamelijk ongemak.

Hoe voel je je als deze spier gespannen is, en wanneer hij ontspannen is?

Een gespannen psoas kan verschillende klachten geven. Pijn in de liezen is veel voorkomende klacht, wat door veel zitten vaak erger wordt omdat dit de psoas langdurig in een korte en gespannen staat houdt. Omdat de psoas zich langs de onderrug beweegt en zich aan het diafragma hecht, geeft spanning in de psoas vaak onderrug klachten. De verbinding met het diafragma zorgt ervoor dat de psoas ook invloed heeft op de ademhaling en omgekeerd. Hoog in de borst ademen en spanning in het diafragma gaan dan ook vaak samen met spanning in de psoas. Daarnaast kan chronische spanning in de psoas zorgen voor klachten rondom het bekken en de heupen. Dit zijn complexe structuren waar veel gewrichten, pezen en spieren samenkomen. Een onbalans in een sterke spier zoals de psoas, beïnvloedt het hele gebied en de balans tussen deze verschillende structuren.

Hoe kun je goed voor je psoas zorgen?

Er zijn verschillende oefeningen die je kunt doen die helpen de psoas te stretchen en te ontspannen. Je kunt hierbij denken aan verschillende yoga-oefeningen waarbij je de voorkant van het lichaam, met name de liezen, stretcht. Een lunge, laag of hoog, waarbij je niet in je heupen gaat hangen maar je core aangespannen houdt en je borst boven je heupen houdt geeft een goede stretch. Belangrijker dan specifieke oefeningen is echter dat je ziet dat spanning in de psoas niet een probleem is dat in een isolement ontstaat, maar een reflectie is van de mate van stress die je bewust of onbewust ervaart. Mijn advies is dan ook om aanpassingen te maken in je leefstijl die, naast de symptomen, ook de oorzaak aanpakken. Met onderstaande tips kom je een heel eind!

5 tips van een therapeut

• Zorg dat je niet te lang zit. Onderbreek werkdagen achter de laptop met ieder uur een paar minuten wandelen. Maak daarnaast regelmatig een langere wandeling waarbij je bewust je core licht aanspant en ook je bilspieren aanspreekt tijdens het lopen.

• Wees je bewust van je ademhaling. Spanning in de psoas kan spanning geven in het diafragma en daarmee de ademhaling oppervlakkiger maken. Een diepe diafragma ademhaling helpt de psoas te ontspannen.

• Geef uiting aan je emoties. Maak van je hart geen moordkuil. Uit je niet alleen verbaal, maar ook via je lichaam. Even de muziek hard aanzetten en dansen alsof niemand kijkt (of juist wel ;)) kan een hoop opgebouwde spanning opruimen en daarmee je psoas ontspannen.

• Pak net wat vaker een yogalesje mee. Bij voorkeur een les die niet al te passief is, maar je ook helpt de structuren rondom je psoas te versterken en niet enkel te stretchen. Je yogales combineren met wat krachttraining is dan ook een goed idee.

• Als je merkt dat je chronische stressklachten hebt en je psoas gespannen blijft, is het raadzaam een afspraak te maken bij een fysiotherapeut of een TRE® provider. TRE® is gericht op het ontladen van spanning via het lichaam, wat veelal begint in het gebied rondom de psoas. Omdat deze ontlading vanuit het zenuwstelsel gebeurt is het effect veelal dieper en structureler dan het ontladen op spierniveau.

Meer lezen over de psoas spier?

Diep in je lichaam ligt de psoas, het spierweefsel in de heupen dat de verbinding vormt tussen boven- en onderlichaam. De psoas reageert instinctief als je onrust, onveiligheid en stress ervaart. Dit uit zich o.a. in heup-, rug- en buikklachten. Niet voor niets wordt de psoas de zetel van onze ziel genoemd; de plek waar onze emoties worden opgeslagen. In het boek Psoas, de spiegel van de ziel vertelt Liz Koch hoe je de psoas kunnen activeren en zo de balans in je autonome zenuwstelsel herstelt. Een fascinerend boek voor iedereen die bezig is met de vergroting van het lichaamsbewustzijn.

Bron : Holistik.nl
Auteur : Suze Retera, holistisch therapeut