Je lymfestelsel & (chronische) ziekten

Ondanks dat het lymfestelsel de rivier van het leven genoemd wordt, weten veel mensen niet dat dit een ontzettend belangrijk systeem in het lichaam is. Het staat in contact met alle andere systemen in het lichaam. Als het lymfesysteem niet goed stroomt, kan dit allerlei (chronische) ziekten veroorzaken. Gerard Lemole, lymfestelsel-expert en auteur van Lymfe, legt je uit waarom.

Het lymfestelsel kan een grote invloed hebben op het ontstaan en de uitkomst van chronische degeneratieve ziekten.

Het lymfesysteem in het kort

Je lymfestelsel is een mysterie. Want hoewel we weten dat het er is en welke rol het speelt, hebben we maar een heel beperkt vermogen om echt te begrijpen wat zich precies binnen in het menselijk lichaam afspeelt. En dat is des te meer reden om deze geheime rivier te gaan zien als een anatomische attractie. Eraan denken, er aandacht aan besteden, het respecteren en je erop concentreren kan invloed hebben op je algemene gezondheid. Bovendien staat het lymfestelsel in verband met alle andere systemen in het lichaam – het immuunsysteem, de bloedsomloop, je hormonen, het zenuwstelsel, enzovoort – dus we kunnen het niet hebben over algemene gezondheid en welzijn zonder te denken aan de raakpunten die het lymfestelsel óveral heeft.

Het is belangrijk om te weten waarom een goede lymfestroom noodzakelijk is: het verwijdert gifstoffen en schadelijke stoffen uit andere delen van je lichaam (alle weefsels bevatten namelijk lymfekanalen) en zorgt ervoor dat er immuuncellen naar beschadigde of ontstoken plekken reizen. Een goede lymfestroom geeft snel een signaal dat er hulp nodig is en zorgt ervoor dat die helpende cellen daar snel kunnen arriveren.

Met andere woorden: omdat het lymfestelsel als geleider voor immuuncellen functioneert, en verantwoordelijk is voor cellen die ontstekingsweefsel kunnen aanmaken en tegelijkertijd verwijderen, kan het lymfestelsel een grote invloed hebben op het ontstaan en de uitkomst van chronische degeneratieve ziekten.

Als lymfe goed werkt, vangt het de bedreigingen voor je lichaam op (zoals gifstoffen en virussen) en brengt ze naar de lymfeklieren, waar ze onschadelijk worden gemaakt zodat ze door je lichaam kunnen worden verwijderd.

Het lymfestelsel en (chronische) ziekten

Dit geldt niet alleen voor ziekten die te maken hebben met immuniteit (zoals artritis/reuma), maar ook voor bijvoorbeeld aderverkalking en sommige neurologische aandoeningen. Nieuwe technologieën en technieken hebben laten zien dat immuniteit, het lymfestelsel en chronische ziekten met elkaar te maken hebben; vooral bij ontstekingsprocessen en verstoringen in de lymfestroom.

Storing in de lymfestroom: 3 belangrijke plekken

Het eerste teken dat er iets mis is met je lymfe, is als het orgaan dat ermee verbonden is slecht functioneert. De drie belangrijke plekken waar dit optreedt zijn:

1. Hart- en vaatstelsel

Je bloed voorziet je weefsels van zuurstof en voedingsstoffen. Door slechte reiniging als gevolg van ontsteking en afgenomen lymfetransport hoopt de cholesterol zich op en blokkeert uiteindelijk de wand van de slagaders. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om weefselschade snel te beperken en de gifstoffen, cytokinen en metabolieten uit het betreffende gebied te verwijderen. Dit soort essentiële schoonmaakacties worden uitgevoerd door je lymfevaten.

In de jaren dat ik hartoperaties verrichtte, werd het me duidelijk dat de lymfevaten op het oppervlak van het hart kunnen verharden of verlittekenen. Dit kan optreden bij stress, roken, te weinig lichaamsbeweging of een slecht voedingspatroon. Biopten van de lymfevaten bij patiënten met die risicofactoren wezen uit dat dat littekenweefsel het onmogelijk maakte om de ontstekingsproducten uit de aangedane slagader te verwijderen.

2. Neurologisch systeem

Pas kortgeleden is duidelijk geworden dat ook de hersenen lymfereiniging nodig hebben, net als andere organen in het lichaam. We hadden nooit gedacht dat de gesloten ruimte in de schedel, waarin het hersenweefsel zich bevindt, ertegen zou kunnen dat er vloeistof door zou stromen. Onderzoekers van de Universiteit of Rochester ontdekten wat ze het glymfatisch systeem noemden, omdat het lymfestelsel erbij betrokken was. Ze ontdekten ook dat de gliacellen van de hersenen (cellen die de hersencellen ondersteunen en reinigen) in afmeting moesten afnemen om de stroom van de hersenvloeistof mogelijk te maken. Veel hiervan gebeurt tijdens de slaap. Dit is een vorm van ‘hersenspoeling’ die goed voor je is!

De verbinding tussen het stromen van de hersenvloeistof en de lymfevaten werd vervolgens aangetoond door onderzoekers van de Universiteit of Virginia, die een verbinding aantoonden tussen het glymfatisch systeem en de lymfekanalen van het harde hersenvlies van de schedel die verbonden zijn met het diepe lymfestelsel in de nek. Dit onderzoek licht toe hoe gifstoffen en ontstekingsstoffen uit de diepten van de hersenen worden verwijderd.

Een betere lymfestroom vergroot de kans dat het hersenweefsel wordt gereinigd en verlaagt het risico op het ontwikkelen van aandoeningen die in verband staan met gifstoffen en de ontstekingsreactie in de hersenen. Meerdere onderzoeken laten zien dat een slecht stromend lymfestelsel kan bijdragen aan allerlei hersenziekten. Omdat dit genuanceerd ligt en een uitgebreide uitleg nodig heeft, kunnen we dit niet meenemen in dit artikel. Je kunt deze onderzoeken en het verband tussen het lymfesysteem en de hersenen terugvinden in Lymfe van Gerard Lemole.

3. Maagdarmstelsel

De lymfevaten van het maagdarmstelsel spelen een dubbele rol: ze verwijderen niet alleen gifstoffen uit de weefsels, maar ze transporteren ook de vetten, grotere aminozuren en eiwitten uit je voeding en brengen dat van je darmen naar je lever, die deze stoffen kan omzetten.

Lekkende lymfekanalen en slechte communicatie van de lymfevaten met het immuunsysteem, het zenuwstelsel en het hormoonsysteem kunnen een situatie creëren waar de vetten uit het lymfestelsel treden en naar de perifere weefsels gaan, waarmee ze druk in het vaatstelsel creëren. Dit veroorzaakt een toename van de buikomvang en zorgt ervoor dat goede boodschappers vanuit de darmen hun taak niet kunnen uitvoeren. Een grotere buikomvang kan een voorbode zijn van het metabool syndroom en een voorspeller van hoge bloeddruk, diabetes en andere ziekten. Over het algemeen blokkeert een grotere buikomvang dat gifstoffen je lichaam kunnen verlaten, en dat gezonde voedingsstoffen naar binnen kunnen komen en circuleren. Hierdoor kan je geheime rivier van gezonde lymfe zijn wonderbaarlijke werk niet doen.

Geschreven door Gerard Lemole