Het darmmicrobioom als ‘powerhouse’ van je gezondheid
Een evenwichtig darmmicrobioom speelt een belangrijke rol als het op je fysieke en mentale gezondheid aankomt. Sterker nog, een afwijkende samenstelling van de darmbacteriën is gelinkt aan een hele reeks ziektes en aandoeningen. Wat kunnen we doen om zorg te dragen voor onze buik? Professor Danny De Looze, maag- darmspecialist in het UZ Gent, licht toe.
Het darmmicrobioom is het geheel van micro-organismen in het spijsverteringsstelsel: bacteriën, gisten, schimmels en virussen.
Wat doet je darmmicrobioom voor je gezondheid?
“Allereerst helpen die micro-organismen bij de spijsvertering. Daarbij produceren ze ook een aantal essentiële voedingsstoffen, zoals vitamine K. In de dikke darm wordt door fermentatie ook nog eens nuttige vetzuren zoals boterzuur geproduceerd, stoffen die darmcellen energie leveren. We weten ondertussen ook dat ons immuunsysteem zich grotendeels in de darmen bevindt. Het darmmicrobioom, dat vroeger darmflora genoemd werd, is een sterke stimulans daarvoor. En tenslotte biedt het ook nog bescherming tegen ziektekiemen.”
“Maar je darmmicrobioom is niet enkel belangrijk voor je vertering of je immuunsysteem, het heeft ook invloed op je mentale gezondheid. Bij je spijsvertering worden er door de bacteriën in je darmen stoffen geproduceerd die via de darmwand terechtkomen in zenuwcellen. Die prikkeling heeft een connectie met de hersenen. En omgekeerd hebben je hersenen ook invloed op je darmen. Ondertussen wordt duidelijk dat die link tussen je darmen en je hersens intensiever is dan gedacht. De darm-hersen-as of gut brain exis is dan ook een hot topic bij onderzoekers. Waar onverklaarbare buikklachten vroeger afgedaan werden als ‘psycho-somatisch’, spreken we nu van DGBI of dysfunction of the gut brain axis.”
De darm-hersen-as (gut brain axis) is een ‘communicatiekanaal’ tussen de hersenen en de darmen. Langs die weg kunnen darmbacteriën berichten sturen naar ons brein en zo het centrale zenuwstelsel stimuleren, en het kanaal wordt ook in omgekeerde richting gebruikt. Een van de belangrijkste zenuwen in de darm-hersen-as is de nervus vagus. Uit onderzoek blijkt onder andere dat psychologische stress een bijzonder schadelijk effect kan hebben op de nervus vagus, met mogelijk maagdarmstoornissen tot gevolg, zoals het prikkelbare darmsyndroom en inflammatoire darmziekten. Ook onder andere buikpijn, dyspepsie, oprispingen, opgeblazen gevoel, constipatie, diarree en incontinentie zijn symptomen van een disfunctie van de hersen-darm-as.
Wat is een gezond darmmicrobioom?
“Het darmmicrobioom is niet alleen zo uniek als een vingerafdruk, maar ook nog eens dynamisch. Het verandert continu. Dat maakt onderzoek ernaar uiteraard erg complex. Wat we wel zeker weten, is dat biodiversiteit een rol speelt: hoe diverser de darmbacteriën, hoe beter. Er zijn bijvoorbeeld aanwijzingen dat die diversiteit van het darmmicrobioom niet alleen afneemt op hogere leeftijd, maar ook bij allergieën, obesitas, diabetes en bepaalde darmaandoeningen…”
Hoe kunnen we ons darmmicrobioom gezond houden?
“Wat voor het darmmicrobioom van de ene net heel positief is, kan voor een ander individu net minder goed werken.
Maar over het algemeen geldt:
Eet gevarieerd.
Eet voldoende vezels, de algemeen aanbevolen dosis is 25 tot 30 g per dag. Vezels zitten onder andere in groenten, fruit, volkoren graanproducten en peulvruchten.
Drink genoeg, zodat die vezels vocht kunnen opnemen in je darmen en zo zorgen voor een vlotte transit.
Eet niet te veel en te vaak rood vlees. Door andere soorten bacteriën die daarbij gestimuleerd worden, verandert je darmmicrobioom. Er wordt een link gelegd tussen deze veranderingen en een verhoogde kans op darmkanker.
Gefermenteerde voeding blijkt een positief effect te hebben op je darmmicrobioom, net als bepaalde voedingsmiddelen of supplementen met probiotica."
Probiotica zijn levende micro-organismen, goede bacteriën, die bij voldoende inname een gunstig effect kunnen hebben op de gezondheid. In de praktijk vind je probiotica in producten die grote hoeveelheden nuttige melkzuurbacteriën bevatten.
Bronnen:
https://www.health.harvard.edu
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.livescience.com
