Een pleidooi voor alleen zijn, want het brengt je zoveel meer dan je denkt

29 mei

Wanneer was jij voor het laatst écht even alleen? In de hypersociale wereld van nu lijkt het bijna onmogelijk om je af te zonderen en helemaal alleen te zijn met je gedachten. Terwijl het zo belangrijk en gezond voor je is.

Ie-de-reen is druk, de wereld staat non stop aan en sociaal contact is 24/7 binnen handbereik. Moeten we een minuutje op de bus wachten, dan zijn daar onze virtuele vrienden op Instagram en Facebook om de tijd te doden. Gaan we een weekend zonder plannen tegemoet, dan zorgt het bekende FOMO-gevoel (fear of missing out, de angst om iets leuks te missen) ervoor dat we tóch maar even een berichtje naar onze vrienden sturen. En worden we ’s ochtends wakker, dan moet die leegte direct worden opgevuld met het checken van het nieuws.

Kortom: we zijn bijna nooit meer echt alleen. En dat terwijl het aantal mensen dat zich eenzaam voelt steeds groter lijkt te worden. Dat klinkt misschien gek, maar de Noorse filosoof Lars Svendsen noemt er een logische verklaring voor. Hij stelt dat de eenzaamheid van veel mensen juist wordt veroorzaakt doordat ze teveel tijd doorbrengen met anderen. Daardoor verleren we het om in ons eigen gezelschap te verkeren en worden we bang voor eenzaamheid.

De kunst van alleen-zijn (en je daar comfortabel bij voelen)

Dat veel mensen zich niet comfortabel voelen en onrustig worden als zij op zichzelf en hun eigen gedachten aangewezen zijn, wordt goed duidelijk in het onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Timothy Wilson. Uit zijn onderzoek blijkt dat veel mensen zichzelf liever pijnigen met (onschuldige) elektrische stroomschokjes, dan dat ze een klein kwartiertje niksen. Zes tot vijftien minuten helemaal niets doen, hielden de meeste proefpersonen simpelweg niet vol.

En dat is best zorgelijk, want af en toe helemaal alleen ‘met jezelf’ zijn is voor een heleboel dingen goed. Niet alleen bescherm je jezelf zo beter tegen het ontwikkelen van eenzame gevoelens, ook geeft het je een prettig gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid. Bovendien maakt alleen zijn je creatiever en productiever en geeft het je zelfvertrouwen een boost.

Maar hoe doe je dat dan: comfortabel alleen zijn? In je vertrouwde bubbel met een constante stroom aan prikkels en afspraken kan het best lastig zijn om de stilte op te zoeken en je helemaal af te zonderen.

Gelukkig hoef je niet rigoureus een week lang in een hutje op de hei te gaan zitten om tot jezelf te komen (al is dat zeker geen verkeerd idee). Ook met kleine stapjes kun je in je dagelijks leven vaker tijd creëren voor jou, je gedachten en niets of niemand anders. Met deze tips zorg je voor meer tijd voor jou alleen (én wen je eraan).

1. Verbreek de verbinding

Van je Wifi, je televisie én je telefoon. Pas als je op geen enkele manier meer een prikkel kunt krijgen van de buitenwereld, ben je echt disconnected en kan het alleen-zijn beginnen. Doe je dit al weleens door bijvoorbeeld in bad te gaan of een lange wandeling te maken zonder je telefoon mee te nemen, wees je hier dan bewust van en trek dit soort gewoontes ook door naar je dagelijkse bezigheden. Je staat er misschien nog niet bij stil, maar ook als je op je laptop aan het schrijven bent of wanneer je een boek leest, kun je alle verbindingen verbreken. Doe je dit vaker, dan zal het je opvallen hoeveel rust het je geeft om even helemaal geen afleiding te hebben van de alledaagse prikkels.

2. Op tijd uit óf in bed

Sta je een uurtje eerder op – of ga je een uurtje eerder naar bed – dan kun je die tijd goed gebruiken om te mediteren, de dag te analyseren, te mijmeren, plannen te maken voor de toekomst of wat dan ook. Dit geldt ook voor je werk. Door een uurtje eerder te arriveren dan je collega’s creëer je ook op je werk een moment alleen. Zo kun je rustig opstarten voordat de telefoon weer rinkelt, er weer een overleg gepland staat en je de weekendverhalen van je collega’s in geuren en kleuren te horen krijgt.

3. Plan tijd in om alleen te zijn

Het is absoluut geen gek idee om in je agenda regelmatig een ochtend, middag of avond alleen te blokken. Is een compleet dagdeel je nog wat te lang, dan kun je ook beginnen met een halfuurtje per dag. Probeer dit eens een week vol te houden en kijk wat er gebeurt. Op den duur zul je je steeds comfortabeler voelen in je eigen gezelschap. Dat zal uiteindelijk ook in je relaties met vrienden, op je werk en in je familieleven doorwerken en op die manier je hele leven verrijken.

Vanavond beginnen?

Nog meer eenvoudige tips voor een stiller leven:

Mindfulnesscoach Amber Hatch schreef er een boek over, Stilte vinden, met heel praktische tips.

Kies een manier om je eigen smartphone-gebruik te beperken, bijvoorbeeld door niet te gaan scrollen als je staat te wachten of in de trein zit.
Maak je agenda leger. Laat de dingen waarvan je blij wordt, staan. De dingen die strikt noodzakelijk zijn, ook. Schrap of verplaats de rest: dingen waarvan je het gevoel hebt dat ze moeten, maar die ook wel een andere keer kunnen.
Kies voor eenvoud door keuzes te vermijden: je hoeft niet elke dag een andere outfit aan, je hoeft niet steeds een ander merk shampoo te proberen.
Koop minder spullen.
Maak af en toe een wandeling in de natuur zonder specifiek doel.
Beoefen een rustige hobby waar je in opgaat. Denk: kleuren, schilderen, breien.
Zorg dat je af en toe alleen bent, zoek een plek waar je rust hebt.
Spreek vriendelijk tegen mensen. Zeg iets alleen als het waar is, nodig is en vriendelijk is.
Wacht een moment voordat je antwoord geeft op een vraag totdat je de juiste woorden en toon weet.
Zeg soms even niets.
Zet soms de radio uit.
Mediteer.