Chronische ontstekingen veroorzaken veel lichamelijke ongemakken en liggen aan de basis van vele ziektes: auto-immuunziekten, hoge bloeddruk, depressie, reuma, huidproblemen en nog veel meer. Gelukkig kun je zelf veel doen om deze ontstekingen te remmen. Gezondheidsexpert Marjolein Dubbers legt je in dit artikel uit wat je kunt doen én eten om je lichaam weer in balans te brengen.

De gezondheid van vrouwen, vooral die van vrouwen 40+, lijkt kwetsbaarder dan die van mannen. Als vrouwen hebben we niet alleen meer eetstoornissen; na ons 40ste neemt ook de kans op onder andere schildklierproblemen, depressies, botontkalking, slaapproblemen, fibromyalgie en auto-immuunziektes zoals Hashimoto, artrose, reuma of Crohn toe. Dat zeggen de gemiddelde cijfers in ieder geval.

Vandaag daarom allerlei tips om chronische of stille ontstekingen, die aan de basis liggen van veel van deze ziektes, voortaan te vermijden. Stook jij het vuurtje op of blus jij op tijd de brand?

Wat is een ontsteking eigenlijk?

Je hebt vast wel eens ergens een zichtbare ontsteking gehad: een splinter in je vinger waardoor die plek na verloop van tijd rood, warm en dik werd. Of een wondje dat niet goed heelt en begint te ontsteken. Wat er in feite gebeurt is dat je immuunsysteem een reactie geeft op de splinter of het wondje. Je immuunsysteem zal proberen de indringer te verdrijven en de beschadigde cellen weer te herstellen. Een ontsteking is dus een beschermende reactie van het lichaam. Bij zichtbare ontstekingen met indringers van buitenaf, zoals een splinter, of van binnenuit, zoals een steenpuist, kunnen we het proces in de gaten houden en waar nodig ingrijpen. Je immuunsysteem zal blijven werken totdat de indringer verdreven is. Probleem opgelost? Ontsteking weg!

Ernstiger wordt het als we de ontstekingen niet kunnen zien of wanneer ze chronisch worden in plaats van tijdelijk. Dit worden ook wel chronische, stille of laaggradige ontstekingen genoemd en ze komen steeds meer voor. Ze worden ook vaak over het hoofd gezien omdat ze uit bloedonderzoek niet altijd naar voren komen.

Chronische ontstekingen liggen aan de basis van veel ziektes

Een acute ontsteking is geen probleem; het lichaam is zichzelf aan het helen. Een chronische ontsteking is echter niet helend voor ons lichaam maar juist destructief. Uiteindelijk leiden chronische ontstekingen tot beschadigingen van cellen en weefsels en tot een uitgeput immuunsysteem, wat kan leiden tot een auto-immuunziekte waarbij het lichaam zichzelf aanvalt.

Steeds meer mensen leven, bewust of onbewust, met chronische ontstekingen. Veel vrouwen lijden aan artrose, wat volgens de nieuwste inzichten geen kwestie van slijtage is maar van ontstekingen. (Zie het onderzoek van W. Robinson van Stanford University School of Medicine, 2011 (1)) Verder spelen chronische ontstekingen een belangrijke rol bij hart- en vaatziektes, hoge bloeddruk, obesitas, insulineresistentie, fibromyalgie, depressie, botontkalking, reuma, veel huidproblemen, chronische vermoeidheid en zelfs kanker. Om nog even niet te spreken van allerlei onbegrepen pijnklachten.

Bepaalde voeding kan leiden tot chronische ontstekingen

Zoals gezegd gaat het bij een ontsteking om een reactie van je immuunsysteem, dat herstellend werk in je lichaam probeert te doen; het probeert je gezond te houden. Het is daarom goed om te weten dat meer dan 70% van de cellen van je immuunsysteem zich bevinden in de binnenkant van je spijsverteringskanaal; met name in je darmflora. Dat lijkt ook logisch: dit is het gebied dat in aanraking komt met de “buitenwereld”, namelijk je voeding. Daarom ook dat voeding zo’n belangrijke rol speelt als het gaat om het sterker maken van je immuunsysteem of juist het verzwakken ervan.

Een goede manier om ontstekingen te voorkomen is dan ook om voedsel dat chronische ontstekingen kan aanwakkeren te vermijden en voedsel dat chronische ontstekingen kan genezen juist wél volop te eten. Nogmaals: gooi je olie op het vuur of blus je het brandje?

Voeding die ontstekingen kan aanwakkeren

Er zijn veel voedingsmiddelen die als een scheutje benzine het vuurtje van een ontsteking kunnen aanwakkeren. Ik zal hier de belangrijkste noemen:

• Voedsel uit een fabriek met chemische toevoegingen of kunstmatige zoetstoffen

• Omega 6-vetzuren en transvetten (plantaardige olieën zoals zonnebloem-, soja- en maisolie (denk aan frituurvet) en alle hardgemaakte (gehydrogeneerde) vetten uit een fabriek, zoals margarines)

• Arachidonzuur dat in dierlijke producten voorkomt (met name in varkensvlees en zuivel)

• Glutenhoudende granen omdat ze onze darmen snel kunnen beschadigen (tarwe, gerst, spelt, rogge, kamut)

• Alle vormen van suikers, fructose en snelle koolhydraten, vooral in dranken (insulineaanmaak zorgt voor buikvet en dat is weer een belangrijke oorzaak van ontstekingen)

• Koeienmelk en andere gepasteuriseerde zuivel van met name de koe (ook vanwege irritatie van de darmwand)

• Te veel suiker, koffie, alcohol

Voeding die ontstekingen zal remmen:

Veel ontstekingen beginnen in het spijsverteringskanaal. Alle voedingsmiddelen die gunstig zijn voor de darmflora zijn ook gunstig om ontstekingen te remmen.

• Alle plantaardige voeding waaronder verse (biologische) groenten (kies groene groenten én groenten met een heldere kleur, vergeet vooral ook knoflook en uien niet)

• Omega 3-vetzuren (walnoten, lijnzaad(olie), hennepzaad, koolzaadolie, vette vis, algenolie)

• Olijfolie (koudgeperst) is een ontstekingsremmer, zeker bij hart- en vaatziektes en darmontstekingen.

• Kruiden zijn hele sterke antioxidanten (vooral gember, kurkuma en alle Provençaalse kruiden zoals koriander, tijm, basilicum, rozemarijn enz.). Gebruik ze volop.

• (Biologische) appels en druiven bevatten ook ontstekingsremmers.

• Glutenvrije granen (zoals quinoa, haver, teff, boekweit)

• Eiwitten maar dan bij voorkeur plantaardige eiwitten (groene groenten, zeewier, ongebrande noten, zaden, pitten)

• Vitamine D. Een vitamine D-tekort kan ontstekingen in je lichaam aanwakkeren. In Nederland krijgen we over het algemeen te weinig vitamine D binnen. Kies daarom voor een goed opneembaar supplement.

Belangrijk is vooral ook om een grote variatie te eten. Eenzijdige voeding werkt allergieën in de hand die uiteindelijk ook tot ontstekingen zullen leiden. Denk eens aan zelfgemaakte amandel- of havermelk, kefirdranken, kokosolie, wilde rijst, ongebrande noten, zaden zoals pompoenzaad, sesamzaad, zonnebloempitjes, peulvruchten, gefermenteerde soja zoals miso, natto of tempé. Verdiep je vooral ook eens in superfoods als aanvulling en voor de variatie.

Wat kan je nog meer doen?

Natuurlijk zijn er nog meer dingen die je zelf kunt doen om je immuunsysteem sterk te houden en chronische ontstekingen minder kans te geven. Ik noem hier de belangrijkste:

• Stress ondermijnt je immuunsysteem als geen ander. Zorg daarom voor voldoende ontspanning, stel je eigen doelen in het leven en leer “nee” zeggen zonder je schuldig te voelen

• Zorg goed voor je gebit en bezoek regelmatig je tandarts en/of mondhygiëniste (ontstekingen in je mond kunnen zich door je hele lichaam verspreiden)

• Stop met roken en drink met mate alcohol of helemaal niet

• Vermijd toxische stoffen in cosmetica, verzorgingsproducten en in je huishouden

• Let scherp op mogelijke voedselallergieën, ook voedselallergieën leiden tot ontstekingen

• Zorg dat je goed en voldoende slaapt

• Bewegen in de buitenlucht is dubbel goed, want bewegen is al prima maar in de buitenlucht zal je ook vitamine D aanmaken, wat nodig is om ontstekingen tegen te gaan.

Wat doe jij met een zieke plant die je dierbaar is?

Onze reguliere gezondheidszorg bestrijdt vaak alleen symptomen en gaat niet op zoek naar de wortel van het probleem. Dat is vergelijkbaar met van een zieke plant de bruine blaadjes plukken, de dode takken weghalen, een gezwel wegsnijden, de beestjes die erin zitten wegspuiten en de schimmel die het heeft verwijderen maar tegelijkertijd de plant in de arme grond laten staan waar deze ziek van geworden is. Zorg ervoor dat jij het slimmer aanpakt! Verpot een zieke plant en geef hem verse, gezonde grond (voeding!) en een fijn plekje om te staan. Dan kan de plant zichzelf genezen. En doe hetzelfde met jezelf als je ziek bent. Jij bent te kostbaar om het voor minder te doen!

Bron : Inspirerend Leven | door Marjolein Dubbers