Sinds maart bepaalt covid-19 ons leven. Voor veel mensen is dat mentaal zeer zwaar en al zeker voor wie psychisch kwetsbaar is. Maar de impact kan ook groot zijn bij personen die ervoor geen psychische klachten hadden. Ook hun veerkracht komt soms serieus onder druk te staan. Ze hebben chronische stress omdat ze beroepshalve met een immens moeilijke situatie geconfronteerd worden of hun job verloren, ze voelen zich angstig omdat ze in quarantaine moeten of omdat ze zelf (of een van hun familieleden) ernstig ziek zijn, ze zijn ontredderd omdat ze in onwezenlijke omstandigheden afscheid moesten nemen van een dierbare, ze zijn vereenzaamd omdat ze zich geïsoleerd voelen of sociaal contact missen, ze zien het niet meer zitten omdat ze in hun bubbel noodgedwongen te veel op elkaars lip zitten, ze maken zich zorgen over de financiële gevolgen van de coronacrisis, of ze hebben schrik dat ze zelf (of iemand van hun familie) door covid-19 zullen worden geveld.
Ook veel jongeren voelen zich onzeker over hun toekomst en zijn vereenzaamd of gedeprimeerd. In augustus 2020 kreeg Awel dubbel zoveel oproepen over automutilatie en depressie in vergelijking met augustus 2019.

Ons leven staat op zijn kop en ‘onzekerheid’ is een gevoel waarmee we momenteel allemaal worden overspoeld. We hebben onze dagelijkse, vertrouwde routine (gedeeltelijk) moeten inruilen voor een nieuwe, aangepaste leefwijze en dat is niet altijd evident. Dat ‘nieuwe normaal’ weegt sowieso op ons sociaal leven en psychisch welzijn en al zeker omdat er nog geen licht is aan het einde van de tunnel. We kunnen ons daartegen maar beter wapenen en proberen om de kalmte te bewaren en ons gemoed zoveel mogelijk te vrijwaren van deze nachtmerrie. 

Een aantal tips om zorg te dragen voor elkaar en voor onszelf op psychisch vlak. 

Blijf digitaal verbonden met zoveel mogelijk mensen uit je vertrouwde omgeving

Geef jezelf de nodige ruimte en een platform om je gevoelens te verwerken en je hart te luchten. Accepteer je negatieve emoties, maar blijf er niet in hangen en krop ze zeker niet op. Eenzaamheid, angst, verveling en kwetsbaarheid kunnen worden verzacht door steun te zoeken bij familie, vrienden, buren... Praten helpt altijd, ook in deze context. En het gevoel dat je ‘verbonden blijft’ geeft ook weer wat nieuwe energie. 

Er zijn voldoende digitale kanalen voor contact op veilige afstand (videobellen, whatsappen….), maar de old school manier, zoals bijvoorbeeld een briefje of een kaartje versturen per post, kan eveneens een geluksmomentje bezorgen.

Vermijd een overdosis aan negatief nieuws

Ga niet om het uur de meest recente nieuwsberichten over de coronacijfers opzoeken. Veel mensen voelen zich gedeprimeerd of gespannen bij deze berichtgeving. Beperk je tot een of twee checks van de nieuwsfeiten per dag (doe dat liefst niet vlak voor het slapen gaan) en ga af en toe eens offline. 

Probeer regelmatig om je voldoende te ontspannen

Zorg voor voldoende afleiding. Ontspanning van lichaam en geest kan ook thuis of in de dichte omgeving gebeuren. Probeer rustig te ademen en je spieren te ontspannen wanneer je je gespannen of angstig voelt. Muziek beluisteren, yoga beoefenen, lezen, puzzelen, wandelen of genieten van een warm bad kunnen daarbij helpen.  Bij Inner Tree nemen we alle veiligheidsmaatregelen in acht en verwachten we dat ook van jou zodat je nog steeds op een veilige manier kan genieten van een ontspannende massage of huidverzorging.

Of haal je creatieve talenten van onder het stof en teken, schilder, boetseer, knutsel…

Wentel je niet in negativiteit of doemdenkerij

Probeer zoveel mogelijk te focussen op het positieve in je eigen leven en in de samenleving, op de dingen die wel goed gaan. Je kunt de gebeurtenissen of omstandigheden die je hoop geven en waarvoor je dankbaar bent eventueel neerpennen en wekelijks aanvullen in een soort dagboek. Foto’s, video’s, teksten of souvenirs waarop je trots bent of waar je blij van wordt, geregeld eens herbekijken, kan ook een goede therapie zijn als je snel verzakt in negatieve gedachten. 

• Nemen je muizenissen toch grotere proporties aan, probeer ze dan om te buigen tot een hulp- of hoopvolle boodschap zoals: Er komt ooit een einde aan deze coronacrisis en het beste wat ik momenteel kan doen is voorzichtig zijn en van dag tot dag leven; ik ben niet de enige die het moeilijk heeft, voor sommigen is de toestand zelfs nog erger; ik heb vroeger ook al moeilijke tijden doorstaan dus nu zal dat ook wel lukken; als het me echt te veel wordt, kan ik altijd nog professionele hulp vragen.
  Kies je eigen mantra waaruit je hoop put.

• Probeer je te concentreren op de activiteit waarmee je bezig bent en laat je gedachten niet afdwalen naar coronabedreigingen. Ben je daardoor toch even afgeleid, geef jezelf dan rustig de tijd om je te herpakken. 

• Vergroot je ‘eigen-effectiviteit’: geloof in jezelf en vertrouw erop dat je in staat bent om zelf veel goede dingen te bewerkstelligen. Word je eigen ‘cheerleader’. Liep er iets verkeerd of hield je je niet aan je planning, laat je daardoor dan niet ontgoochelen; feliciteer jezelf voor wat je die dag wel goed hebt gedaan.   

• Leef in het moment in plaats van het verleden of de toekomst continu in vraag te stellen. En doe zoveel mogelijk dingen waaruit je energie haalt. 

• Accepteer wat je niet kunt veranderen en focus op de omstandigheden waar je wel zelf een invloed op hebt. Waar je wel een verschil kunt maken. 

Leef gezond

• Tijdens de lockdown in maart lieten veel mensen zich verleiden tot een ongezondere levensstijl. Misschien is deze periode van weinig sociaal contact en gebrek aan socializing het ideale moment om een paar overtollige kilo’s kwijt te spelen of om enkele slechte eetgewoontes overboord te gooien. 

• Beweeg voldoende, dat versterkt ook je mentale veerkracht. Een stevige wandeling of fietstocht in de natuur kan helpen om je hoofd leeg te maken. Ook online (Facebook live of Youtube) worden tal van work-outs en yogalessen aangeboden die je thuis kunt doen.

• Zorg voor een goede nachtrust, dat helpt om stress te counteren en de dingen in een positiever daglicht te zien. 

Wees niet te streng voor jezelf, maar geef ook niet toe aan de verleiding om je emoties te verdoven met overmatig gebruik van alcohol of junk food of met een overkill aan online schoppen. 

Werk een nieuwe structuur uit die zoveel mogelijk aansluit op je dagelijkse routine vóór corona

• Blijf op hetzelfde uur opstaan en slapengaan, ook al hoef je ’s morgens het openbaar vervoer niet te nemen of je auto/fiets niet van stal te halen om tijdig op je werk te zijn. 

• Las dezelfde pauzes in en vul ze op dezelfde manier in als je op je werkplek zou doen. Ging je over de middag een half uurtje wandelen, ging je tijdens een pauze bij een collega langs om een praatje te maken of belde je met je zus … doe dat dan nu ook, met het verschil weliswaar dat alle praatjes nu meestal digitaal gebeuren of op afstand. 

• Was de rit van het werk naar huis de ideale manier om te ‘ontladen’, om de problemen op het werk aan de kant te schuiven en af te kicken van de werkmodus? Ga dan na de werkdag thuis ook even ‘decompresseren’ door een ritje te maken met de auto of de fiets. Of door iets te doen waarmee je een punt kunt zetten achter de werkdag vooraleer je aan je avondactiviteiten begint.   

• Vind je deze periode het uitgelezen moment om nieuwe uitdagingen aan te gaan, werk dan stapsgewijs en zet een realistisch doel met een meetbaar resultaat voor elke fase. Op die manier geraak je minder snel gedemotiveerd. Beschouw elke tussenstap als een blokje waarmee je bouwt aan een groter geheel.
  Ben je bijvoorbeeld een emo-eter en wil je daarvan af geraken, geef jezelf dan rustig de tijd om daarvan af te kicken zonder schuldgevoel als je af en toe eens uit de bocht gaat. Een gedrag dat al jaren een gewoonte is, kan je niet met de vingerknip in een dag of een week veranderen. 

Help anderen

‘We kunnen niet iedereen helpen, maar iedereen kan iemand helpen’, is een mooie slogan.

• Solidariteit tonen met wie een duwtje nodig heeft of iets doen voor iemand die eenzaam is of hulp nodig heeft, geeft eveneens veel voldoening. Morele steun geven aan iemand die het moeilijk heeft, kan ook voor jezelf therapeutisch werken. Haal in een dergelijk gesprek zoveel mogelijk positieve herinneringen op en vermijd negatieve nieuwsjes

• Niet iedereen heeft evenveel inspiratie. Wissel ideeën uit om verveling tegen te gaan of om de kinderen bezig te houden …. 

Veeg de verveling weg en maak plannen

• Blijf de dingen doen waarvan je geniet of zoek nieuwe activiteiten die passen binnen je budget en je interessesfeer. Misschien heb je nu tijd voor een hobby die altijd al op de lange baan werd geschoven wegens tijdsgebrek, of misschien kan je een klusje afwerken dat al lang ligt te wachten…

• Blijf vooral leuke toekomstplannen maken: reizen, feestjes, culturele activiteiten, citytrips. Je kunt je nu al documenteren en erover lezen.

Wanneer je verplicht in isolatie leeft, kan je al snel een enorme druk en zelfs een verpletterend gevoel ervaren. Maar zoals bij elke uitdaging in het leven, biedt deze moeilijke situatie tegelijk ook nieuwe kansen om bepaalde vastgeroeste gewoontes op een positieve manier te resetten.

Schakel professionele hulp in als je er zelf niet uit geraakt

Op https://www.info-coronavirus.be/nl/psychosocialehulpverlening/ 
en https://www.vlaanderen.be/hulp-zoeken-bij-psychische-problemen vind je een overzicht van de mogelijkheden.

• Ook heel wat organisaties hebben een (zelf)hulpaanbod uitgewerkt. Een van de hulplijnen die je kunt inschakelen is Uilenspiegel. Daar kan je chatten, mailen of bellen met lotgenoten: https://www.uilenspiegel.net

• Deel uitmaken van een degelijke online community via een forum of een facebookgroep (bv. Geestelijk Gezond Vlaanderen) kan eveneens gevoelens van eenzaamheid en angst verzachten.

Bronnen

https://www.geestelijkgezondvlaanderen.be/geestelijk-gezond-coronatijden
https://centraal.mumc.nl
https://tabularasa.nl/corona-mentale-weerbaarheid/
https://www.belfius.be
https://www.zorg-en-gezondheid.be
https://www.mindbodygreen.com/articles/noom-psychologists-advice-for-coping-with-quarantine-and-avoiding-obsession